İstatistik: Sayılarla Edebiyat

İstatistik, sanıldığı gibi salt Matematikten ibaret değildir. Sunulan sayılar bağlam içerir. Bu sayıların altındaki bağlamı cümlelerle ifade ederiz. Cümle kurmak da biraz Edebiyat işi öyle değil mi?😊Acaba İstatistikle Dil Bilgisini birleştirmekte zorlandığımız için anlamadığımız algısına kapılıyor olabilir miyiz?🙄

Sonuçları yorumlamak için kurduğumuz cümlelerde şu ögeler mutlaka olmalı:

1- Fark bakıyorsak, hangi grupları karşılaştırıyoruz?

A grubu farklıdır demek yetmez, A grubu B GRUBUNDAN (varsa diğer gruplardan da) farklıdır denir. Neyi neyle, ne açıdan kıyaslıyoruz net olmalı.

A ve B grupları, C de sayısal bir değişkeni ifade etsin. İstediğimiz kalıp şu, A grubunun C değeri, B grubundan istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklıdır.

2- Yüklem ifadesi doğru seçilmeli

Fark vardır, ilişki vardır, uyum vardır, risk faktörüdür, şu kadarını açıklar, etkileşim etkisi vardır, gibiiii bir çok istatistiksel sonuç yorumlarız. (Aman Tanrım ne karışık diyorsunuz di mi😌) Hangi yöntemi kullandıysak ona uygun yüklem kelimesi seçmeliyiz. Ve farkın, ilişkinin YÖNÜ kesinlikle belirtilmelidir.

Örnek:

A grubunun C değeri (oran veya ölçüm) B grubundan yüksektir.

D ölçümü ile E ölçümü arasında istatiksel olarak anlamlı pozitif yönlü zayıf bir ilişki vardır.

Bu bahsettiğim konu istatistik okuryazarlığının istatistiksel düşünce (statistical thinking)* boyutuyla ilgili. Bu beceri de, her beceri gibi yapa yapa kazanılır. Cümle kurma pratikleri yaparak bir de bakmışsınız ki tüm hayata istatistiksel boyutta bakmaya başlamışsınız. Bilmem ister misiniz? 😊

*İstatistiksel düşünce: İstatistiksel düşünce, belirsizlik ve değişkenlik içeren durumlarda verilerin toplanması, analizi ve yorumlanması aracılığıyla mantıklı ve veriye dayalı kararlar almayı sağlayan bir yaklaşım ve düşünce yöntemidir.