Tip 1 Hata Nedir? Nasıl Azaltılır?

İstatistikte temel bir konu olan alfa türü hatayı (tip 1 hata) açıkladım. Gerçekte fark veya ilişki yokken yanlışlıkla fark veya ilişki varmış gibi p değerini 0.05'ten küçük sunmaktır.

KISA BLOG

Dr. Deniz Özel

9/17/20241 min read

tip 1 hata
tip 1 hata

Tip 1 hata, İstatistik 101 dersi konusu olup her araştırmacının tasarım ve analiz aşamasında aklında bulundurması gereken bir durumdur. Yine de öğrenmek için geç değil.🙂

Gerçekte fark veya ilişki yokken yanlışlıkla fark veya ilişki varmış gibi p değerini 0.05ten küçük sunmaktır. Düşünsenize aslında bir yöntem veya bir ilaç etkili değilken etkili deniyor. Tehlikenin farkında mısınız? 🙄

Ne zaman bu hataya düşeriz?

1-Gereğinden fazla hipotez testi yaparsak.

Ne yapmalıyız?

Hipotezlerimizi ve araştırma sorularımızı sınırlandırmalı, temel sonuçlara odaklanmalıyız. İştahımıza hakim olmalı, oltalama yani fishing yapmamalıyız.

2-Çok grup fark testlerinde (Omnibus test) sonuç anlamlı geldiyse ikili karşılaştırmalarda (post hoc test) dikkatli olmalıyız.

Ne yapmalıyız?

Bonferroni gibi düzeltme yöntemlerinden birini kullanarak p değerini yükseltmeli veya alfa değerini düşürmeliyiz.

Bilinçli ve farkındalık sahibi araştırmacılar, etik bilim üreterek literatüre doğru bilgiler sunacaktır.